 |
| feestelijke kerstdiner |
 |
| Kartong, St. Martins Church |
Zo weinig als Sam vorig jaar sprak – hij kwam niet verder dan Yes!- zo spraakzaam is hij nu. “When is Tineke One coming? Do you have son? Do you have daughter? How is England?”Hij lijkt geen tijd te hebben voor mijn antwoord. Dat ik uit Holland kom komt dan ook niet over.
“I missed you” zegt hij beslist, terwijl hij omstandig zijn hoofd van mij afkeert. Alsof ik niet mag zien wat hij voelt. Sam zal nu ongeveer zeventien zijn. Wij labelden hem autistisch. En dat hij nu zo graag contact met me maakt lijkt me een hele vooruitgang. Hij woont inmiddels niet meer op de compound waar ik vorige keer woonde met Saliou en Arrogi, de familie uit Guinee Bissau. Maar in het Ballanta-dorpje verderop, bij vermoedelijk een tante. Zijn moeder- nog steeds in Guinee Bissau wonend, twee landen verderop - komt af en toe op bezoek
Plan was om samen met Arrogi naar de kerk te gaan. Haar man Saliou is moslim en dan kun je je christelijke geloof wel vergeten. Ik zou ze verrassen met lekker eten op Kerstavond, maar hoe zeg je dat zonder de verrassing te verklappen?
“Arrogi, I bring bread tonight, ok?”
“Yes mama, yes mama, thank you mama..” klinkt het zachtjes.
Het is ongeveer het enige Engels dat ze spreekt. Criollo is haar taal, een mengeling van Afrikaans en Portugees. En ze spreekt het plaatselijke Mandinka. Arrogi kan zo lief klinken dat je smelt. Ik doe dan ook niets liever dan ze verwennen als het eventjes kan. Twee zakken met kleding en schoenen voor de kids, acht broden met beleg. Als ik de kinderen vraag de kledingzakken uit de auto te halen kunnen ze niet wachten met uitpakken. De schoenen zijn ook te zichtbaar en even later struinen ze er al op rond. Trots en blij.
“Jibe jibe! Look! New shoes!” Ik had het niet beter kunnen bedenken van de zomer op de braderie van Vlieland. Ik kocht de schoenen daar voor een paar euro en verzond ze met de andere spullen per container. Gelukkig kwam die net voor Kerstmis aan en kon ik alle pakketten op tijd uitdelen.
Voor op brood heb ik sla gepland met hard
gekookte eieren, tomaat en sardines uit blik. Om te drinken blikjes frisdrank. Stuk voor
stuk luxe ingrediënten. Hoe ik het klaar ga maken laat ik afhangen van het
keukengerei dat me al dan niet aangereikt wordt.
“A plate please and a knife.”
Commanderen is hier dood gewoon. Als ik wel eens iets beleefd vraag snappen ze er niets van en gebeurt er ook niets. Oudste dochter Veronica halveert de stokbroden en scheurt ze netjes open om ze met mayonaise te besmeren. In een schaal doen we de verse slabladeren, tomaten erop en mixen met een lekkere dressing van olie, azijn en suiker. Even later ziet iedereen van zijn of haar “broodje gezond” te smullen.
Arrogi drukt baby Omar tegen haar borst als hij begint te piepen.
“Whats wrong?” vraag ik als ik haar betrokken gezicht zie.
“He is sick.” En wijst teleurgesteld op het pakketje op haar schoot.
Mijn standaardvraag “Did you see a doctor?” kan ik net zo goed niet stellen. Natuurlijk is ze niet naar een dokter gegaan. Dat kost geld. Als er al een dokter aanwezig is in het kliniekje. Want ik heb helaas moeten vernemen dat de vorige – Tijani- vertrokken is. Schijnt dat hij niet meer tegen het geklets in Kartong kon. Jammer. Want hij was top! Weliswaar was hij geen dokter, maar wel een uitstekend verpleger die naast alle injecties alle bevallingen deed. Echt jammer. Weg gepest? Je weet het niet. Als je van elders komt en niet uit Kartong, heb je geloof ik al gauw een probleem. Het is een klein besloten dorp. De mensen uit Gunjur vinden dat ze niet deugen. Ongetwijfeld vindene de mensen uit Kartong dat Gunjur niet deugt. Ik probeer me er verre van te houden, al is het maar omdat je vanwege te weinig taalkennis niet kunt weten wat er precies speelt.
“Do you come to church?”vraag ik Arrogi. Stom stom stom, natuurlijk niet Tien Ze heeft een zieke baby op haar schoot. Met een zielig gezicht schudt ze nee en knikt naar de kleine Omar.
“No mama, sorry mama, thank you mama..” Ik geef ze opdracht de volgende morgen naar het kliniekje te gaan waarvan ik inmiddels begrepen heb dat er alleen overdag iemand aanwezig is. Een verpleger? Een dokter?
“You come with me. I introduce you!” roept Saliou vrolijk, waaruit ik opmaak dat er inderdaad een nieuwe in de kliniek is. Gelukkig, want je krijgt soms echte het gevoel dat je drie stappen vooruit doet en vijf terug.
“A plate please and a knife.”
Commanderen is hier dood gewoon. Als ik wel eens iets beleefd vraag snappen ze er niets van en gebeurt er ook niets. Oudste dochter Veronica halveert de stokbroden en scheurt ze netjes open om ze met mayonaise te besmeren. In een schaal doen we de verse slabladeren, tomaten erop en mixen met een lekkere dressing van olie, azijn en suiker. Even later ziet iedereen van zijn of haar “broodje gezond” te smullen.
Arrogi drukt baby Omar tegen haar borst als hij begint te piepen.
“Whats wrong?” vraag ik als ik haar betrokken gezicht zie.
“He is sick.” En wijst teleurgesteld op het pakketje op haar schoot.
Mijn standaardvraag “Did you see a doctor?” kan ik net zo goed niet stellen. Natuurlijk is ze niet naar een dokter gegaan. Dat kost geld. Als er al een dokter aanwezig is in het kliniekje. Want ik heb helaas moeten vernemen dat de vorige – Tijani- vertrokken is. Schijnt dat hij niet meer tegen het geklets in Kartong kon. Jammer. Want hij was top! Weliswaar was hij geen dokter, maar wel een uitstekend verpleger die naast alle injecties alle bevallingen deed. Echt jammer. Weg gepest? Je weet het niet. Als je van elders komt en niet uit Kartong, heb je geloof ik al gauw een probleem. Het is een klein besloten dorp. De mensen uit Gunjur vinden dat ze niet deugen. Ongetwijfeld vindene de mensen uit Kartong dat Gunjur niet deugt. Ik probeer me er verre van te houden, al is het maar omdat je vanwege te weinig taalkennis niet kunt weten wat er precies speelt.
“Do you come to church?”vraag ik Arrogi. Stom stom stom, natuurlijk niet Tien Ze heeft een zieke baby op haar schoot. Met een zielig gezicht schudt ze nee en knikt naar de kleine Omar.
“No mama, sorry mama, thank you mama..” Ik geef ze opdracht de volgende morgen naar het kliniekje te gaan waarvan ik inmiddels begrepen heb dat er alleen overdag iemand aanwezig is. Een verpleger? Een dokter?
“You come with me. I introduce you!” roept Saliou vrolijk, waaruit ik opmaak dat er inderdaad een nieuwe in de kliniek is. Gelukkig, want je krijgt soms echte het gevoel dat je drie stappen vooruit doet en vijf terug.
 |
| in de helverlichte shop vd Mauretanier |
En zo stappen Sam,Tapha en ik in het donker op het kerkje af. Voor de deur
houdt Tapha subiet halt.
“I stay here.”Zegt hij beslist. Tjemig, hij is moslim, mag hij niet? Kan hij niet? Wil hij niet?
“No problem,”probeer ik op goed geluk “you are welcome to come in!” Het werkt. En zo persen we ons gedrieën op de achterste bank van het overvolle tl-verlichte kerkje. En zitten de dienst de komende twee uur uit. Tapha en ik soms niet begrijpend wat-en-hoe, want dat katholieke gedoe van opstaan-knielen-opstaan etc etc is ook mij vreemd. Om middernacht staan we weer buiten. Elektriciteit is doorgedrongen tot Kartong en dus staan we even later in de helverlichte shop van de Mauretanier aan een flesje frisdrank te lurken.
Eerste etappe Kerstmis zit erop. Morgen de tweede, ontbijten met de kinderen en Matou in Gunjur en ´s avonds ´buffet´ in Boboi Beach Lodge, waar sponsordochter mama werkt.
Ik mis het kerstbrood vooralsnog niet ;-)
“I stay here.”Zegt hij beslist. Tjemig, hij is moslim, mag hij niet? Kan hij niet? Wil hij niet?
“No problem,”probeer ik op goed geluk “you are welcome to come in!” Het werkt. En zo persen we ons gedrieën op de achterste bank van het overvolle tl-verlichte kerkje. En zitten de dienst de komende twee uur uit. Tapha en ik soms niet begrijpend wat-en-hoe, want dat katholieke gedoe van opstaan-knielen-opstaan etc etc is ook mij vreemd. Om middernacht staan we weer buiten. Elektriciteit is doorgedrongen tot Kartong en dus staan we even later in de helverlichte shop van de Mauretanier aan een flesje frisdrank te lurken.
Eerste etappe Kerstmis zit erop. Morgen de tweede, ontbijten met de kinderen en Matou in Gunjur en ´s avonds ´buffet´ in Boboi Beach Lodge, waar sponsordochter mama werkt.
Ik mis het kerstbrood vooralsnog niet ;-)
In ieder geval: alle gevers hartelijk dank! !!!!
Ze zijn hem nu in de menie aan het zetten.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten